|
EVITA IS KWAAD! (03042003)
Hoewel Evita Perón ruim vijftig
jaar geleden is overleden, is het opvallend
hoe zeer zij nog leeft. Niet alleen in de
politiek duiken de namen van Juan Perón
en Evita met de regelmaat van de klok op.
Vlak bij mijn kantoor, heel toepasselijk
in de Calle Perón, staat al maanden
"EVITA ESTA ENOJADA - EVITA IS KWAAD"
op de glazen deuren van een leeg kantoorgebouw
gespoten. Waarom of waarop zij boos is,
staat er niet bij. Mijn vermoeden is dat
het om de toenemende verpaupering van Argentinië
gaat.
Door louter toeval kom ik er achter dat
Buenos Aires nu zelfs een Evitamuseum rijk
is. De culturele agenda, die de Gemeente
Buenos Aires iedere twee weken per email
rondzendt, maakt er midden maart gewag van.
Niet wachten, gelijk bezoeken. Zo wordt
mijn studie Evitakunde, die de afgelopen
maanden wat in het slop is geraakt, onverwacht
nieuw leven ingeblazen.
Het museum is gevestigd in een monumentaal
pand waarin voorheen een opvangtehuis voor
ongehuwde moeders was gevestigd. Het staat
nog vaag op de gevel van het mooie klassieke
gebouw dat midden in het stadsdeel Palermo
ligt. In deze welvarende wijk moesten de
kiezers destijds niets van het Peronisme
hebben, dat was meer voor hun kansarme landgenoten
bedoeld. Evita had een eigen stichting voor
sociale hulpverlening, de in 1948 per decreet
goedgekeurde "Fundación Ayuda
Social María Eva Duarte de Perón."
Een van de eerste projecten van de stichting
was het opzetten van drie "Hogares
de Tránsito." Deze tehuizen
boden tijdelijk onderdak aan ongehuwde moeders
en aan jonge vrouwen die naar de stad trokken
en huisvesting nodig hadden. Maar de stichting
zette ook bejaardentehuizen op en bouwde
vlakbij het vliegveld van Buenos Aires de
Ciudad Evita. "Evitastad" is een
mooi voorbeeld van ruim opgezette sociale
woningbouw, een sterk verbeterde versie
van het Nederlands tuindorp uit de jaren
dertig. "Het stratenplan lijkt sprekend
op het profiel van Evita, vind je niet?"
vroeg een onderwijzer uit Evitastad me eens.
En inderdaad de stadsplattegrond die hij
mij verkocht, had daar wel iets van weg.
De Evita Perón Stichting was geen
lang leven beschoren. Toen in 1955 de militairen
na een staatsgreep Argentinië weer
gingen regeren, werd de stichting onmiddellijk
geliquideerd. Er werd beslag gelegd op alle
bezittingen, die waren immers met geld van
de staat gekocht en dus eigendom van de
staat? Een populaire tekst uit de musical
"Evita" suggereert van wel, historisch
onderzoek "bewijst" het tegendeel.
In mijn ogen een twijfelachtig tegendeel.
Veel bijdragen werden via wettelijke regelingen
verkregen, maar dat maakt ze nog niet legaal,
't was eerder gelegaliseerde diefstal. Zoals
de heffing op gokken op de paardenraces
of een deel van de premie voor een levensverzekering
die bezoekers en deelnemers aan sportevenementen
opeens verplicht moesten gaan betalen. De
allergrootste bijdrage ontving de stichting
echter van de Argentijnse staat in de vorm
van overheidssubsidies. De Peróns
aan de macht en de peronistische partij
met een meerderheid in het parlement zorgden
daar op een heel legale manier voor.
Het Evitamuseum is niet zomaar een museum.
Het maakt deel uit van het Nationale Instituut
voor Historisch Onderzoek Eva Perón.
Het instituut doet wetenschappelijk onderzoek
naar het leven van Evita, publiceert daarover
en beheert de museumcollectie. In de hal
van het statige pand hangen de portretten
van een jeugdig en opgewekt echtpaar Perón.
Het museum heeft een strak georganiseerde
looproute die begint in een kleine zaal
op de begane grond met "de mythe."
Over de hele breedte worden doorlopend oude
films met beelden uit het leven van Evita
vertoond, voor mij inmiddels overbekende
beelden. Het volgende thema is María
Eva Duarte, beelden uit haar kinderjaren,
als actrice, haar kennismaking met Juan
Perón. Eva die in oktober 1945 aan
het hoofd gaat van demonstraties om de gevangen
gezette Perón vrij te krijgen en
al doende de aanzet geeft tot Perón's
eerste verkiezing tot president. Eva als
presidentsvrouw en op haar fameuze reis
naar Europa. Mooie jurken, elegante hoedjes,
maar ook haar eerste identiteitskaart en
partijboekje, speelgoed dat in het tehuis
werd gebruikt. Daarna een modelkeuken en
kamers waarin de aspecten passie, werk,
moed, eerbaarheid, grootsheid en solidariteit
worden verbeeld. Aan het slot een van de
leukere delen van het museum, een zaal met
voorwerpen die wel deel uit maken van de
collectie, maar die nog geen vaste plaats
hebben. Lelijke schilderijen en marmeren
koppen. Evita met oorbellen in de vorm van
het partijsymbool, dat soort spullen.
Bij het verlaten van het museum komen wij
een groep wachtende oudere partijgangers
van buiten de stad tegen en raken in gesprek
met hun leiders. "De mensen die hier
staan te wachten, weten nog wat Perön
en Evita tot stand hebben gebracht. Jonge
mensen vinden die verworvenheden iets vanzelfsprekends
en hebben geen boodschap meer aan Perón,
Evita of het peronisme. Ze stemmen lukraak
op welke partij dan ook of helemaal niet.
Meneer, het peronisme is ten dode opgeschreven!"
Arme Evita, alle opofferingen dus toch voor
niets geweest ? Geen wonder dat ze zo kwaad
is!
|
