CHEMINEETJE! (28122020)

Pas nadat ik in oktober 2001 naar Buenos Aires was verhuisd, begon Che deel uit te maken van mijn dagelijkse leven en begreep ik na een poosje dat het niet de echte, maar de bijnaam van Ernesto Guevara de la Serna was. Te pas en te onpas hoorde ik CHE! om me heen, een Argentijns stopwoordje om de aandacht te trekken dat verder helemaal niets te maken had met Guevara. In Mexico en een aantal buurlanden was - en waarschijnlijk is - een Argentijn doodgewoon een Che, vandaar ook Che Guevara. Dat hij in 1967 in Bolivia bij een mislukte poging om daar de Cubaanse revolutie te herhalen in een hinderlaag liep, gewond raakte, gevangen werd genomen en kort daarna werd geëxecuteerd, is het einde dat in het niet zinkt bij de romantisering die Che daarna ten deel zou vallen. Die cultus begon gelijk al nadat hij gesneuveld was met de publicatie van de door de "revolutionaire fotograaf" Alberto Korda op 5 maart 1960 in Havana gemaakte foto van el Guerrillero Heróico tijdens de herdenking van de slachtoffers die een dag eerder waren gevallen door de ontploffing van het met munitie geladen Franse vrachtschip la Coubre. Die wereldberoemde foto wordt, net zoals Che zijn naam, tot op de dag van vandaag met de regelmaat van de klok gebruikt en misbruikt. Zo'n beetje de eerste keer dat ik dat ontdekte was halverwege 2003 in Buenos Aires dankzij een reclamecampagne van het huis Chevignon voor CHE eau de toilette voor mannen, waar een jaar later CHE eau de toilette pour elle aan werd toegevoegd. Gelukkig stond Che's foto niet op de etiketten van dat reukwater, zoals dat bijvoorbeeld wel het geval was en is op veel t-shirts en die ook heel opzichtig op de rechter bovenarm van Diego Maradona was getatoeëerd. Maar voor de afwisseling werd het etiket van een Argentijnse Malbec wijn opgeleukt met la Poderosa, de bijna versleten Norton motorfiets van Guevara's vriend Alberto Granado waarop de twee in 1952 een trip door Zuid-Amerika maakten. De reis, zo mooi beschreven in de Diarios de Motocicleta oftewel de Motorcycle diaries, zou het begin zijn van de omscholing van de bevoorrechte student medicijnen Ernesto Guevara de la Serna naar de revolutionair Che Guevara. Met dat alles in het achterhoofd kon het niet anders dat kort geleden het grote C H E logo op de advertentiepagina van een dagblad, met eronder vet gedrukt LID VAN DE RAAD VAN TOEZICHT mij onmiddellijk opviel. Het bleek een wervingsavertentie te zijn van een bemiddelingsbureau voor leidinggevenden, bestuurders, staffunctionarissen en toezichthouders in het vaderlandse hoger onderwijs voor de Christelijke Hogeschool Ede, kortweg CHE. De school die, zoals het een christelijke instelling betaamt, gelijk maar het webdomein www.che.nl heeft ingepikt.

Een bekentenis: sinds ik de Engelse Pet Shop Boys een jaar of wat geleden heb herontdekt, speelt hun muziek regelmatig op de achtergrond als de computer aanstaat. Een lekker strakke beat en teksten waar je niet écht naar hoeft te luisteren en waarvan je niet meer dan het refrein of een vaak herhaalde titel hoeft mee te zingen. Op YouTube staan er dan ook nog eens versies die van de normale hooguit 4 minuten zijn opgeblazen tot 10 minuten of meer, in ellenlange compilaties zijn opgenomen óf als je niet oplet automatisch eindeloos worden herhaald. Al doende hoorde ik vorige week opeens in zo'n compilatie, na het ontelbar herhaalde Paninaro waarin de Milanese obsessie voor designerkleding en een luxe manier van leven uit het begin van de jaren 80 van de vorige eeuw worden verheerlijkt, de naam van Che Guevara vallen en nog een andere die klonk als Diebouzy. Nog eens geluisterd en nog eens voordat het kwartje viel: Diebouzy moest haast wel de Franse componist Claude Debussy zijn, maar dan zoals die door Engelsen wordt uitgesproken. Aldus ontdekte ik "Left to my own devises" dat ze eind 1988 op de plaat hadden gezet.

Nee, dan is "Hasta siempre comandante" een stukken authentiekere ode aan Che die is geënt op zijn fameuze Hasta la victoria siempre! Daarin bezingt Carlos Puebla de rol van Comandante Che tijdens doorslaggevende momenten van de Cubaanse revolutie. Hij schreef het lied als reactie op de afscheidsbrief van Che Guevara toen die in 1965 uit Cuba vertrok om zijn revolutionaire activeiten elders voort te gaan zetten, eerst in wat nu Zaïre is en daarna in Bolivia. En net zo als de wereldberoemde foto van Alberto Korda, werd Puebla's lied pas beroemd nadat Che in Bolivia zo roemloos aan zijn einde was gekomen. Het is in de loop der jaren door zo'n beetje iedere zichzelf respecterende Cubaanse artiest op de plaat is gezet. Mijn favoriet? Die van de Buena Vista Social Club.