SOMS HERINNERT ARGENTINIË ME AAN AFRIKA 12 - SIERRADEN (02022004)

Argentinië lijkt beslist niet op Afrika, het tegendeel is eerder waar. De bevolking is bijna 100% blank en laat te pas en vooral te onpas weten van Europese afkomst te zijn, zelden kom ik op straat een donker gekleurde medemens tegen. De zon schijnt ook veel minder en als het regent, voelt het regenwater aan als een koude douche. Lang niet zo lekker als een lauwe tropische regenbui. Zeker, de corruptie schijnt groot te zijn, maar aan de andere kant is er een goede en functionerende infrastructuur. De Argentijnen laten zich er graag op voorstaan in het meest Europese land van Latijns Amerika te wonen en hebben er alles aan gedaan om Buenos Aires zoveel mogelijk op Parijs te laten lijken: brede boulevards en statige huizen. Ondanks dit alles gebeuren er regelmatig dingen die mij aan Afrika herinneren, zoals deze week.

Illegaal in het buitenland verblijvende Argentijnen hebben, als ik de kranten en de televisie mag geloven, een moeilijke week achter de rug. Vlak voordat president Kirchner een paar dagen terug voor een staatsiebezoek naar Spanje vertrok, werd veel ophef gemaakt over de arrestatie van een zonder papieren in het zuiden van Spanje verblijvende Argentijn. Een “parrillero” dat wil zeggen iemand die in een restaurant de “parrilla” de Argentijnse barbecue bestiert Tussen de regels door kon je lezen dat de Spaanse vreemdelingenpolitie hem had behandeld op een manier die voor uit Afrika afkomstige illegalen “normaal en acceptabel” is, maar ver beneden de stand van een illegale Argentijn. Hij had zich moeten uitkleden en was letterlijk binnenstebuiten gekeerd. Dat beweerde hij althans. Argentijnen van Spaanse afkomst vinden dat ze zonder meer het recht zouden moeten hebben om zich in het land van hun “abuelos - grootouders” te vestigen. De Spaanse regering, onder druk van de Europese Gemeenschap, denkt daar beslist anders over. Een half jaar geleden of zo maakte de Spaanse overheid bekend dat ongeveer 85% van de Argentijnen, die volstrekt legaal in het land arriveren, officieel nooit vertrekken. Dat is net zo illegaal als het land zonder geldige papieren binnenkomen en er vervolgens blijven hangen.

Vanochtend vroeg had de nieuwszender Todas Noticias - Al het nieuws een lang interview met een Argentijn die illegaal in de Verenigde Staten woont. Het werd begeleid door beelden van een groep Mexicanen die in een woestijn de grens tussen Mexico en de VS overtrok en vervolgens werd aangehouden. Die route had de Argentijn ook genomen om het land van melk en honing in te komen. Bij mij riep het beelden op van de vele Afrikanen die door de Sahara trekken om uiteindelijk in Europa terecht te komen. Economische migranten, die in hun vaderland geen toekomst denken te hebben.

In Buenos Aires kan je vrijwel alle belangrijke West-Europese voetbalcompetities op de televisie volgen. Op zaterdag de Italiaanse, Duitse; Engelse, Franse en Spaanse, op zondag soms aangevuld met de Nederlandse competitie. Wij kijken het liefst naar de Engelse Premier League of de Spaanse Liga Primera. De Engelse wedstrijden beginnen over het algemeen vroeg en de Spaanse laat, en tussendoor heb je al die andere. Als we dat zouden willen, zouden we hele weekeinden niets anders kunnen doen dan Europees voetbal kijken. Dat zou echter zonde van onze tijd zijn, we zijn erg selectief.

Een verslag van een wedstrijd van Liverpool, “the Reds” roept steevast herinneringen op aan Afrika en Nigeria. Een paar weken geleden keken wij vroeg op de zaterdagmorgen naar Newcastle - Liverpool. Kop thee en “facturas - zoete broodjes” op schoot, want door het tijdverschil tussen Europa en Argentinië was dit voor ons een ontbijtwedstrijd. Af en toe moesten wij onze oren spitsen om goed te begrijpen over welke speler de Argentijnse commentator het had. “Ëki” is na enig nadenken Hesky, de wat lomp ogende middenvoor van Liverpool. De “H” en de “S” worden niet uitgesproken aan deze kant van de wereld. “Het zijn net Yorubas” zeg ik tegen mijn geliefde. Bijna dan, want in Spaanstalige landen is de “h” meestal stom en hoort derhalve “officieel” niet te worden uitgesproken. Veel Yorubas kunnen het gewoonweg niet. In de jaren dat ik in Lagos werkte, deden we zaken met de handelsonderneming die John Holt heette. “John Olt” volgens twee van mijn Yoruba medewerkers. “Nooit van gehoord” zei ik soms. Om ze te pesten. “Wie bedoelen juliie?” “John Olt! John Olt!” Zo gingen ze ook op “oliday” en hadden “two ands.” En natuurlijk speelt Elhadji Diouf bij Liverpool. Elhadji komt uit Mali, waar net zoals in Nigeria, veel moslims wonen die de hajj naar hun heilige land hebben gemaakt. Daarna voeren zij de trotse eretitel Al Hadji of als het vrouw een vrouw betreft Al Haja.

Onderweg naar van en naar mijn werk loop ik vaak door de Calle Esmeralda. Daar hangen aan behoorlijk wat gevels uithangborden waarop het woord “Alhajas” staat. Het wordt in Buenos Aires als “alagas” uitgesproken en je hebt ze, zo zag ik, “antiguas de oro con brillantes” oftewel gouden antieke alhajas met briljanten. Iedere keer weer zeiden we tegen elkaar “wat zijn “alhajas” toch?” en dan vergaten dat daarna thuis op te zoeken. Vandaag, in de rust van de voetbalwedstrijd, hebben we het in het woordenboek opgezocht. “Alhajas” zijn sierraden en dat verraste me eigenlijk nauwelijks. Rondreizend door het noorden van Nigeria kwam ik nogal eens “Al Hajas” tegen. Het waren inderdaad vaak kleine sierraden, behangen met goud en briljanten. Wat het kijken naar een Engelse voetbalwedstrijd in Buenos Aires al niet aan Afrikaanse herinneringen kan oproepen!